Uit het oog is niet altijd uit het hart. In SMAAKmag. volgen wij de stads- en streekgenoten die het geluk elders beproeven. In dit nummer gaan we op bezoek bij Vanessa (39) en Dennis (40) Henebiens die met hun kinderen Senna (6) en Izabella (3) in november 2018 Rotterdam verruilden voor het Oostenrijkse wintersportdorp Mallnitz.
In de verte klinkt een oorverdovend lawaai. “Schrik niet,” waarschuwt Dennis Henebiens. “ Dat is de sneeuwschuiver van de gemeente. Als die voorbijtrekt, lijkt het even alsof de wereld vergaat.” De reusachtige sneeuwschuiver vindt maar net zijn doorgang door de smalle straten van Mallnitz. Aan sneeuw vegen hebben de 750 inwoners een dagtaak in de winter. “Houd je het niet bij dan kom je je huis en – in ons geval – pension niet meer uit.”
Het lijkt hem niet te deren. Dennis is idolaat van sneeuw. Als hij constateert dat even verderop in Obervellach minder sneeuw is gevallen juicht hij bijna alsof Feyenoord van Ajax heeft gewonnen. Als fanatieke snowboarder bezocht hij jaar in, jaar uit Mallnitz. Elke keer schreeuwde hij het opnieuw van de besneeuwde daken: “Ik wil in de bergen wonen.” Als meubelmaker zag hij echter geen gouden toekomst in Oostenrijk voor hem en zijn drie oogappels.
Dat zijn grote droom alsnog in vervulling is gegaan, dankt hij grotendeels aan de vindingrijkheid van zijn echtgenote. In de zomer van 2018 was het gezin Henebiens aan het wandelen in de Oostenrijk, Vanessa zag dat Dennis baalde dat hij er niet kon blijven. Ze pakte haar telefoon en tikte in op Google: huis, te koop, Oostenrijk. Tijdens het scrollen door het woningaanbod bleef haar oog hangen bij Pension Edlinger in Mallnitz. “Ken je dit?” porde ze in de zij van Dennis. Het kwam hem niet bekend voor. “Eten deden we in Mallnitz in het Sportcafé – steevast schnitzel met preiselbeeren (verwant aan cranberry’s) – en slapen in het hotel. De rest van de dag stonden we op de piste.” De nieuwsgierigheid was gewekt. Het echtpaar besloot op de terugweg het pension te bekijken. Drie dagen later was de voorlopige koopovereenkomst getekend.
PARACETAMOL
In de zomer van 2018 vielen alle puzzelstukjes in elkaar. “We zaten op een keerpunt in ons leven,” verduidelijkt Vanessa. “Ons huis in Blijdorp was eigenlijk te krap voor een compleet gezin, Dennis maakte zulke lange werkdagen dat hij ons haast nooit zag en ik twijfelde al wat langer of ik wel wilde doorgaan met mijn webshop Kids Blend Handpicked Conceptstore. We keken elkaar aan bij de makelaar en hakten de knoop door. Op 18 november 2018 zijn we geëmigreerd.”
Dennis: “Vanessa heeft in het verleden onder meer bij Sijf gewerkt, en bij Dizzy, en bij In de Keuken van Floris. Zij weet wat horeca inhoudt. Voor mij was een pension volkomen onbekend terrein, een dermate ver-van-mijn-bedshow dat het al die jaren niet in me is opgekomen om mijn brood ermee te verdienen.”
Dennis en Vanessa doen hun verhaal in Kleinsasserhof, een doldwaas restaurant op de berg Goldeck bij Spittal an der Drau gespecialiseerd in typische Kärntner gerechten als frittatensuppe, schweinsbraten met sauerkraut en fleischnudel. “We zijn het afgelopen jaar door velen getipt over Kleinsasserhof. We hebben geregeld op het punt gestaan er heen te gaan maar het kwam er steeds niet van. We doen er vaak in de buurt onze inkopen maar uitgerekend op die dagen dat Kleinsasserhof dicht is.”
Het echtpaar is voor zijn boodschappen aangewezen op Spittal, in Mallnitz is niet eens een apotheek aanwezig. “Medicijnen zijn sowieso lastig verkrijgbaar in Oostenrijk. Paracetamol krijg je alleen op doktersrecept. In Nederland betaal je voor zo’n doosje 1 euro bij de drogisterij. In Oostenrijk ben je minimaal 10 euro kwijt. Als vrienden overkomen uit Nederland nemen ze altijd pijnstillers voor ons mee.”
RARITEITENKABINET
Het uitzicht vanaf de Kleinsasserhof, in 1559 gebouwd als boerderij, moet fenomenaal zijn. Het dal onder onze voeten is echter pikkedonker. De opa van de huidige eigenaar, Ludwig Gasser, besloot na de Tweede Wereldoorlog de boerderij te herinrichten als restaurant, en later als hotel. Ludwig’s ouders namen in 1986 het stokje over, en dropten vervolgens hun verzameldrift op de Goldeck. Zoonlief deed daar na 2017 nog eens een schepje bovenop. Astronautenpoppen op de trap, kabouters op de gevel, naakte mannen in een badkuip, een stenen kikker met discobal. Laat nou uitgerekend voor deze maffe zaak de Nederlandse duiding dezelfde zijn als de Duitse: rariteitenkabinet.
De tipgevers hebben Dennis en Vanessa niet voorgelogen. De frittatensuppe, een heldere runderbouillon met reepjes (eier-)pannenkoek van Kleinsasserhof is van ongekende klasse. Vanessa: “Onze kinderen zijn dol op frittatensuppe. Het Sportcafé bereidt iedere schooldag een middagmaaltijd op de Kindergarten en Volksschule in Mallnitz. Als frittatensuppe op het menu staat is het feest. ”Met vijf juffen op 25 kleuters – onder wie Izabella – in de Kindergärten, en een eerste klas met slechts 8 leerlingen – onder wie Senna – op de Volksschule moet het openbaar onderwijs er haast onbetaalbaar zijn. Vanessa schudt haar hoofd van nee. “Het onderwijs in Oostenrijk is beduidend goedkoper dan in Nederland. Ik stond dermate perplex van de lage bijdrage de eerste keer dat ik die nota heb voorgelegd aan de schooldirectie. Het kon niet anders dan dat zij had misrekend. Van een vergissing bleek geen sprake.”
Ondertussen smelt de leberpastete op de tong: verse kippenlever gepureerd met veel boter en slagroom, flinterdunne plakjes appel ingekookt met rode vermout en een schaaltje met de onvermijdelijke preiselbeeren. “Preiselbeeren, aalbessen, frambozen, abrikozen, alles mag je in Oostenrijk uit de natuur plukken.”
Bij het hoofdgerecht, Kärntner nudel, beginnen we te begrijpen waarom Dennis altijd al in Oostenrijk heeft willen wonen. De Kärntner nudel kenmerkt zich doorgaans door een krullende rand. Die rand is afwezig in Kleinsasserhof. “Voor de Kärntner nudel bestaat geen vaste vorm,” weet Vanessa inmiddels. “Hij ziet er overal anders uit. ”Waar je hem ook eet, hij is sowieso met liefde gemaakt. Een drindl mag namelijk niet trouwen als ze niet feilloos een Kärntner nudel weet te bereiden. Bij Kleinsasserhof oogt ‘ie als een mega dimsum gevuld met aardappelpuree, verschillende kruiden en topfen (soort kwark) badend in de bruine boter en bestrooid met bieslook. Deze bewerkelijke caloriebom is wirklich herrlich. Als je een hele dag sneeuw hebt staan wegvegen, dan gaat die Kärntner nudel erin als koek.
TOPFENSTRUDELS
In de enige bäckerei van Mallnitz treffen we de volgende ochtend naast de apfelstrudels topfenstrudels. Vanessa: “Topfen wordt in Oostenrijk bijna overal in verwerkt. Het is niet de kwark zoals in Nederland. Het is heel stevige kwark, minder romig.” Bäckerei Kniesek staat in de wijde omgeving bekend om zijn bauernbrot. Het geheim van die roggebrood zit ‘m in het karwijzaad, de venkel en koriander.
Mallnitz ligt op 1.200 meter hoogte in Karinthië middenin het nationaal park Hohe Tauern, op de grens met Salzburgerland. In de jaren vijftig ging er vanuit Hoek van Holland een rechtstreekse trein naar Mallnitz. Die hoogtijdagen zijn voorbij. “Dat heeft het dorp aan zichzelf te wijten. De skilift is nog steeds de skilift van 20 jaar geleden. Er is geen lift bijgekomen, er is niets gemoderniseerd,” constateert Dennis. Waarom dan gekozen voor Mallnitz? “Voor de gemütlichkeit, de gemoedelijkheid. Veel skioorden zijn verworden tot wintersportfabrieken. Mallnitz voelt als een warm nest, zelfs als het vriest.”
Inmiddels is het tot de lokale overheid doorgedrongen dat stilstand in feite achteruitgang is. Er wordt momenteel flink geïnvesteerd in een grote camping met chalets en mobile homes tegenover het gemeentehuis, vlakbij de Volksschule. Dennis en Vanessa zetten op hun beurt er ook de schouders onder. Ze organiseren winterbarbecues voor de buurt, avonden waar het draait om gepofte kastanjes en glühwein. Pension Edlinger is door het duo uitgebreid met een buitenbar, een heuse après-skihut. Elke avond in het seizoen gaat het kampvuur bij de hut aan. De Spritzers, een mix van grüner veltliner en bruisend mineraalwater, en Williams schnaps vinden er gretig aftrek bij de wintersporters en buurtbewoners. Après-ski is bij Pension Edlinger overigens geen Wolter Kroes, geen Lawineboys, geen Deurzakkers. “Wij draaien herkenbare nummers uit de jaren zestig tot en met negentig. Fleetwood Mac, Rolling Stones, dat werk.”
De familie Henebiens is in recordtempo geïntegreerd in Mallnitz. “Heb je ons horen praten in het tv-programma Ik Vertrek? Ons Duits was in het begin niet opperbest. Inmiddels spreken we het vloeiend. Senna is een kei in Schuhplattler (dijenkletsen), Dennis is opgenomen bij de vrijwillige brandweer, ik ben gevraagd voor een bestuursfunctie bij het Tourismusverband Mallnitz, de plaatselijke VVV zeg maar.”
In Ik Vertrek had Vanessa een beduidend korter kapsel. “In Mallnitz hebben ze geen kapsalon. Dat is echter niet de werkelijke reden. Langer haar is het cadeau waar Dennis voor zijn vorige verjaardag om vroeg. Dat er geen kapper in het dorp zit, voorkomt dat ik me laat verleiden de schaar erin te zetten.”
GLÜHMOST
Vanessa vindt dat wij minimaal één keer in de pizzahut van Michael Rusnak, op 2 minuten loop- of sleetijd van Pension Edlinger, gegeten moeten hebben. Michael ziet ons bibberen van de kou. Hij trakteert ons op een mok huisgemaakte glühmost, warme appelcider gekruid met onder meer steranijs, gember, kaneel en kruidnagel. Het levende bewijs van gemütlichkeit. Het gulle gebaar van Michael is genoeg redenen om vaker naar Mallnitz af te reizen. Dennis verkondigt geen lariekoek. Sympathie wint het in Mallnitz overduidelijk van de commercie.
Stefanie Gischnig (meisjesnaam: Glantschnig), dochter van de eigenaren van de Stockerhütte in het Tauerntal net buiten het centrum van Mallnitz is uit hetzelfde hout gesneden. De Stockerhütte geldt als een must see maar door lawinegevaar gaat deze trip aan onze neus voorbij. Vanessa en Dennis zijn lyrisch over de Stockerhütte vanwege de idyllische ligging, vanwege het eindpunt van de rodelbaan Mallnitz-Jamnigalm, één van de langste verlichte rodelbanen in Karinthië en vanwege het eten.
Stockerhütte is een erkend Jausenstation en jausen zit diep in de genen van de Oostenrijkers. Zij eten tijdens de lunch een warme, voedzame maaltijd, en ‘s avonds een bord vol kaas, paté, worst en boter. De boerenkeuken is in Oostenrijk niet van de troon te stoten. De titel Jausenstation mag je overigens alleen dragen als je eigen kazen en eigen worsten verkoopt. Stockerhütte heeft eigen vee.
De ripperln met sauerkraut, mosterd, bauernbrot en meerrettich (mierikswortel) van Stockerhütte zijn verplichte kost. Met gevaar voor eigen leven levert Stefanie Grischnig de spareribs persoonlijk af bij Pension Edlinger. We zijn haar eeuwig dankbaar.
VISOTTER
Dennis, Vanessa en de kinderen hebben hun draai volledig gevonden in Mallnitz. “Het enige dat we hier missen, is sushi. Vis is een lastig verhaal in Oostenrijk. Forel met petersilkartoffeln, dat kun je bestellen bij grillrestaurant Kunst in Obervellach maar in ons dorp is er zelfs geen forel. De visotter eet alle forel op en op de visotter mag niet worden gejaagd. Laatst waren we even op familiebezoek in Nederland. We hebben ons helemaal te buiten gegaan aan de sushi bij Kyatcha aan de Groenendaal, vlakbij station Blaak. Zó lekker daar!”
We besluiten het verblijf in Pension Edlinger met een kop 9 kräutertee en net afgebakken kaiserbroodjes met gerookte kaas en speck van vriendin Theresa in de knusse ontbijtzaal. Door de aanhoudende sneeuwval is de weg naar Dösental afgesloten, daar waar ze in Pension Saupper zelf speck en schinken maken. Het is de charme van Oostenrijk: je kunt plannen wat je wilt, de natuur bepaalt uiteindelijk jouw route.
De kans dat je in Mallnitz vast komt te staan in de sneeuw, die is niet uit te sluiten. Zou het ons overkomen – het scheelde een paar uur of het was ons overkomen want vrijwel direct na ons vertrek ging het zivilschutzalarm in Mallnitz af – zouden we niet eens de ANWB Wegenhulp inschakelen. Zolang de glühmost – dé ontdekking van dit bezoek – van Michael binnen handbereik blijft, is het keine katastrophe bij Dennis en Vanessa te stranden.
